TERCAN
Nüfusu : 37 .408Eski bir tarihi olan ilçe, Urartu, Asurlular, Medler-Persler, Büyük iskender
ve Romalıların egemenliğinde kalmıştır.
1473 yılındaki Otlukbeli savaşıyla Osmanlı’ya katılan bölge, 1512 yılında
Safevilerin eline geçmiştir. İlçe, Kanuni Sultan Süleyman zamanında tümüyle
Osmanlı hakimiyetine girer.
İlçede bulunan Tercan barajından, enerji üretimi ve arazi sulama yönünde
faydalanılmaktadır. Tercan ilçemizde, Sümerbank ayakkabı fabrikası ve un
fabrikası bulunmaktadır.
TARİHİ VE TURİSTİK YERLERİ
MAMAHATUN TÜRBESİ
Tercan ilçesinde bulunan ve. Saltuklu eğemenliği dönemine ait olan türbenin,
1192 yılında ölen Saltuklu Erzurum sahibesi Mamahatun için yaptırıldığı
sanılmaktadır.
Planı ve mimari özelliği ile dikkati çeken yapının, kapısı üzerindeki kitabede,
Ahlat’lı Ebu’l-Nema Bin Mutafattal'ın eseri olduğu yazılıdır. Anadolu mimarisi
içinde tek örnek olan yapı, ortada ana kümbet ve çevresindeki dairesel duvarı
ile iki bölümden oluşmaktadır.
Çevre duvarı onbir nişli olup, bu nişlere, Mamahatun'un yakınlarının sandukaları
yerleştirilmiştir. İki katlı olan kümbet bölümü dıştan sekiz bükey dilimler ve
köşelerinde ince sütunlarla son bulmaktadır. Kümbetin altında da çapraz tonozlu
mezar odası vardır. Üst kattaki mescide 7 basamakla çıkılmaktadır. Taç kapı
mukarnas dolgu, geometrik motifler, çok dilimli özetler ve dörtlü düğümlerle
bezenmiştir. Bordürlü dikdörtgen niş içindeki mazgal pencereleri, üzüm salkımı,
palmet, rumi süslemelidir.
MAMAHATUN KERVANSARAYI
Planı ve mimari özellikleriyle 12. yüzyılın sonunda yapıldığı Mamahatun
Kervansarayı; Mamahatun Türbesinin 30 m. doğusundadır.
Sarımsı renkte, düzgün taş bloktan yapılan yapı, çevre duvarı konik kubbeli 16
silindirik yarım kule ile çevrelenmiştir. Sivri kemerli taç kapısı, girişin sağ
ve solundaki dikdörtgen planlı ozlu odaları vardır. Ortada üstü açık avlu, kuzey
ve güneyinde yük hayvanları için uzun odalarla bir dizi hücre bulunmaktadır.
PEKERİÇ KALESİ (ÇADlRKAYA)
İlçenin Çadırkaya beldesinde bulunmaktadır. Yaklaşık 100 metre yüksekliğinde
doğal, kayadan oluşmaktadır. Kayaya oyulmuş odalar, merdivenler, sarnıçlar
bulunmaktadır. Surlardan günümüze çok azı gelebilmiştir. Kalıntılar buranın çok
eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir .
ABRENK (VANK) KİLİSESİ
Üçpınar Köyü yakınlarındaki Vank dağının güneydoğusunda, çukurca bir alan
içerisindedir. Giriş kapısının üzerinde 1854 tarihi geçmektedir. Kilise ile
birlikte bir şapel ve iki tane de dikili taş bulunmaktadır. Bu taşlar, mimarisi
ve bezemesiyle dikkat çekip, XII. yy. dan sonra Selçuklu Prensi Nasurettin
dönemiyle tarihlenen kitabeler taşırlar.
KEFRENCİ TAPINAĞI
İlçenin Oğulveren Köyündedir. Bezemeleri önem taşımaktadır. Yapı İran özelliğine
sahiptir.
KÖTÜR KÖPRÜSÜ
Tuzla suyu ile Karasu'nun birleştiği yerdedir. Tümüyle yontma taştan olan
yapının günümüzde sadece ayakları mevcuttur.
OKLU BABA
İlçeye 20 km. uzaklıkta, Çadırkaya Beldesinde bir tepe üzerinde taşlarla
kaldırılmış bir mezardır. Savaşta ok ile şehit düşmüş ermiş bir zattır.
AĞ BABA
İlçeye l5 km. uzaklıkta Akyurt köyündedir. Ağaçlık ve sulu bir mesire yeridir.
Kutsal sayılan bu yer halk tarafından ziyaret edilmekte ve kurban kesilmektedir.